Bạn đang xem bài viết Soạn Bài: Tôi Đi Học – Ngữ Văn 8 Tập 1 được cập nhật mới nhất trên website Bac.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
I. Tác giả, tác phẩm
1. Tác giả (các em tham khảo phần giới thiệu tác giả Thanh Tịnh trong SGK Ngữ văn 8 Tập 1).
2. Tác phẩm
* Văn bản Tôi đi học thuộc thể loại truyện ngắn, được in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941.
* Tóm tắt
Văn bản Tôi đi học kể về những kỉ niệm của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường được hồi tưởng lại. Đó là một buổi sáng mùa thu, lá rụng nhiều, tiết trời se lạnh. Con đường đến trường của chú bé ấy vốn quen thuộc nhưng bỗng dưng trở nên lạ lẫm. Trong khoảnh khắc vui sướng pha lẫn hồi hộp, e dè, chú bé có những ý nghĩ thật non nớt, ngây thơ: “Chắc chỉ có người thạo mới cầm nổi bút thước”. Trong bộ quần áo mới, nhân vật “tôi” càng “thấy mình trang trọng và đứng đắn hơn”, những suy nghĩ nhẹ nhàng lướt qua như làn mây trắng xốp bồng bềnh. Lúc tới trường, nghe ba hồi trống, lòng chú bé lo sợ vẩn vơ, sợ những điều mới lạ và khó khăn trước mắt. Những lời nói của ông đốc ấm áp vang lên, khuyến khích những chú chim non vào lớp. Nhân vật “tôi” trong phút chốc đã òa khóc, nhưng người mẹ đã nhẹ nhàng giúp con vào lớp. Chú bé nhìn bàn ghế, nhìn người bạn ngồi kế bên và cảm thấy thân quen dẫu chưa bao giờ gặp gỡ. Rồi quàng tay lên bàn, ngoan ngoãn đánh vần dòng chứ thầy giáo viết: “Tôi đi học”.
* Bố cục
Văn bản Tôi đi học được chia làm 3 đoạn:
Đoạn 3: còn lại : Cảm xúc nhân vật “tôi” khi vào lớp.
II. Hướng dẫn soạn bài
Câu 1:
* Những điều đã gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên: thời tiết cuối thu, lá rụng ngoài đường nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc.
* Những kỉ niệm được tác giả diễn tả theo trình tự thời gian:
Từ hiện tại hồi tưởng về quá khứ: thời tiết cuối thu, hình ảnh em nhỏ đến trường.
Dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” về con đường cùng mẹ đến trường.
Cảm giác của nhân vật “tôi” khi nhìn thấy ngôi trường trong ngày khai giảng.
Tâm trạng hồi hộp của nhân vật “tôi” khi ngồi vào chỗ của mình trong buổi học đầu tiên.
Câu 2:
Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” khi cùng mẹ đi trên đường đến trường, khi nghe gọi tên và khi phải rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp, khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên là:
Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ, cảm thấy có sự thay đổi lớn trong lòng.
Trong chiếc áo vải dù đen, cảm thấy mình trang trọng và đứng đắn.
Có ngay cái ý nghĩ vừa non nớt vừa ngây thơ: chắc chỉ người thạo mới cầm nổi bút thước.
Thấy trường Mĩ Lí vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm, sân rộng, mình cao hơn trong những buổi trưa hè đầy vắng lặng, sân trường dày đặc người, ai cũng tươi vui, sáng sủa.
Cảm thấy lo sợ vẩn vơ trước ngôi trường bé nhỏ.
Giật mình, lúng túng khi nghe thầy gọi tên.
Cảm thấy lo sợ lúc sắp rời xa bàn tay mẹ
Bước vào chỗ ngồi vừa ngỡ ngàng, vừa hào hứng.
Câu 3:
Thái độ, cử chỉ của những người lớn (ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới, các phụ huynh) thể hiện sự quan tâm, yêu thương, chăm sóc đặc biệt đối với thế hệ trẻ – những mầm non tương lai của đất nước.
Câu 4:
Hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng:
Câu 5:
* Đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này:
Đan xen tự sự, miêu tả, bố cục chặt chẽ, thống nhất
Mang chất thơ tinh tế và nhẹ nhàng
Những hình ảnh so sánh, nhân hóa đầy thú vị
* Theo em, sức cuốn hút của tác phẩm đến từ:
Tình huống truyện hấp dẫn
Cảm xúc trong sáng, chân thật của nhân vật
Hình ảnh đẹp đẽ, gần gũi.
4
/
5
(
4
bình chọn
)
Soạn Văn 8 Vnen Bài 1: Tôi Đi Học
Soạn văn 8 VNEN Bài 1: Tôi đi học
A. Hoạt động khởi động
(trang 3, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Đọc câu văn sau (trong văn bản Tôi đi học) và trả lời câu hỏi:
Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài vườn rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man buổi tựu trường.
Trả lời:
– Câu văn trên gợi cho em những cảm xúc mơn man, náo nức, xao xuyến và đáng nhớ của buổi tựu trường đầu tiên.
– Chia sẻ những ấn tượng, kỉ niệm về một ngày tựu trường của mình:
Trong cuộc đời mỗi người, chắc sẽ chẳng ai quên kỉ niệm ngày đầu tiên đi học. Tôi vẫn nhớ như in, đó là một ngày thu tháng Chín, tôi dậy rất sớm chuẩn bị mọi thứ, rồi bẽn lẽn ngồi nép sau lưng mẹ, đi tới trường mà lòng đầy háo hức. Điều đầu tiên khiến tôi ấn tượng là cánh cổng trường sừng sững, mở rộng đón chào học sinh chúng tôi. Giữa sân trường, trong bộ đồng phục mới còn thẳng nếp là và chiếc khăn quàng đỏ thắm, các anh chị khóa trên tươi cười, vui vẻ. Lúc ấy, tôi ước mình tự tin như thế, vui tươi như thế trong buổi khai trường đầu tiền này, nhưng thực sự tôi không làm được. Mẹ phải dắt tay tôi đi lên dãy lớp Một. Cô Minh chủ nhiệm bước tới, nở nụ cười hiền dịu đón tôi vào lớp cùng các bạn. Lúc ấy tôi mới biết, trong lớp, bạn nhỏ nào cũng hồi hộp, lo lắng giống như tôi vậy. Cả sân trường bỗng trở nên im ắng như để lắng nghe cô giáo giảng bài, nghe chúng tôi đọc bài. Cái lo sợ và hồi hộp trong tôi chẳng hiểu đã biến mất từ khi nào. Cho tới bây giờ, những thanh âm đều đặn, trong trẻo đó vẫn còn vang vọng trong trái tim tôi, khó có thể phai mờ.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1.(trang 3,4, 5, 6 Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Đọc văn bản sau: Tôi đi học
2. (trang 6, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Tìm hiểu văn bản:
a. Điều gì đã gợi nhắc nhân vật tôi nhớ về kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên? Những kỉ niệm này của nhân vật ” tôi” được diễn tả theo trình tự như thế nào?
b. Tìm những chi tiết hình ảnh thể hiện sự thay đổi tâm trạng của nhân vật:” tôi” theo diễn biến của ngày đầu tiên đi học đó.
c. Nhận xét về thái độ, cử chỉ của những người lớn( ông đốc, thầy giáo đón học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu tiên đi học. Từ tâm trạng và thái độ, cử chỉ của các nhân vật trong truyện, nêu cảm nhận về ý nghĩa của ngày đầu tiên đi học trong cuộc đời mỗi người.
d. Chỉ ra và nêu ý nghĩa của một sô hình ảnh so sánh trong tác phẩm.
e. Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này ( nghệ thuật tự sự, miêu tả, biểu cảm)
Trả lời:
a. – Điều đã gợi nhắc nhân vật tôi nhớ về kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên là: thời tiết cuối thu, lá rụng ngoài đường nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc
– Kỉ niệm được diễn tả theo trình tự thời gian:
+ Từ hiện tại hồi tưởng về quá khứ: tiết trời cuối thu, hình ảnh em nhỏ tới trường
+ Dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” về con đường cùng mẹ tới trường
+ Cảm giác nhân vật “tôi” khi nhìn thấy ngôi trường trong ngày khai giảng
+ Tâm trạng hồi hộp của nhân vật “tôi” khi vào ngồi vào chỗ của mình trong giờ học đầu tiên.
b. Những chi tiết hình ảnh thể hiện sự thay đổi tâm trạng của nhân vật:” tôi” theo diễn biến của ngày đầu tiên đi học:
* Khi trên con đường làng:
+ “Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”.
+ “Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học”.
+ “Trong chiếc áo vải … và đứng đắn”.
→ Cảnh vật, con đường quen thuộc bỗng nhiên trở nên lạ, nhân vật “tôi” cảm thấy có sự thay đổi trong lòng mình. Tâm hồn của một cậu bé cảm nhận được những điều mới mẻ, lạ lẫm và cũng rất đỗi thiêng liêng trong ngày đầu tiên đi học.
* Khi cùng mẹ đi trên đường tới trường :
+ “Trước mắt tôi trường Mĩ Lí… làng Hòa Ấn”. ”Sân nó rộng … vẩn vơ”.
→ Tác giả đã diễn tả rất tinh tế tâm trạng ngỡ ngàng cùng cảm giác rụt rè, nhút nhát của nhân vật trước những mới lạ về ngôi trường.
* Khi nghe gọi tên mình và phải rời tay mẹ vào lớp:
+ “Trong lúc ông đọc…lúng túng”.
+ “Tôi cảm thấy … đẩy tôi tới trước”. “Nhưng người tôi … một cách lạ”. “Quay lưng…nức nở khóc”. “Trong thời thơ ấu … như lần này”.
→ Tác giả đã diễn tả đúng tâm trạng lo sợ, sự lúng túng, hồi hộp rất tự nhiên, trong sáng của “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên.
* Khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên:
+ “Một mùi hương lạ xông lên, …là lạ và hay hay”.
+ “Nhìn bàn ghế … vật của riêng mình”.
+ “Người bạn tôi chưa hề quen … xa lạ chút nào”.
+ ” Tôi đưa mắt …cánh chim…”.
c. Thái độ, cử chỉ của những người lớn(ông đốc, thầy giáo đón học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu tiên đi học:
– Thái độ, cử chỉ của ông đốc:
+ Nhìn học trò hiền từ, căn dặn nhẹ nhàng
+ Nhẫn nại chờ đợi, giàu lòng yêu trẻ
– Thầy giáo trẻ tươi cười, niềm nở, đón học sinh vào lớp
– Các bậc phụ huynh chuẩn bị kỹ lưỡng cho con, đưa con tới trường, lưu luyến khi con vào lớp học.
* Ý nghĩa của ngày đầu tiên đi học trong cuộc đời mỗi người:
Ngày đầu tiên đi học là một ngày vô cùng quan trọng và ý nghĩa trong cuộc đời mỗi người. Đó là lúc những đứa trẻ rời xa vòng tay che chở của cha mẹ để đến trường, tiếp thu những tri thức mới cho cuộc sống. Đồng thời, trường học còn là nơi giúp các con gặp gỡ thầy cô, bè bạn, được rèn luyện toàn diện để khôn lớn bước vào đời. Ngày đầu đi học sẽ giống như một bước ngoặt lớn trong cuộc đời mỗi con người, đánh dấu sự trưởng thành, tự lập và bước đến một chân trời tri thức mới đối với mỗi người.
d. Một số hình ảnh so sánh trong tác phẩm:
– “Tôi quên thế nào được cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi … giữa bầu trời quang đãng”
– “Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí óc tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang”
– “Trước mắt tôi sân trường làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, oai nghiêm… đình làng Hòa Ấp”
– ” Họ như những con chim con đứng bên bờ tổ…còn ngập ngừng e sợ”
– “Họ thèm vụng và ước ao thầm… phải rụt rè trong cảnh lạ”
– “Nói các cậu…quả banh tưởng tượng”
e. Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này (nghệ thuật tự sự, miêu tả, biểu cảm)
Truyện ngắn mang những đặc sắc về nghệ thuật, đặc biệt là có sự kết hợp của yếu tố tự sự, miêu tả với biểu cảm:
– Yếu tố tự sự:
+ Bố cục của truyện được viết theo dòng hồi tưởng, cảm xúc của nhân vật trữ tình theo dòng thời gian của buổi tựu trường đầu tiên trong cuộc đời.
+ Tác phẩm có được sức hút nhờ tình huống truyện tự nhiên, mượt mà và hợp lí.
+ Bố cục của truyện được viết theo dòng hồi tưởng, cảm xúc của nhân vật trữ tình theo dòng thời gian của buổi tựu trường đầu tiên trong cuộc đời.
– Yếu tố miêu tả
+ Hình ảnh thiên nhiên, khung cảnh ngôi trường và cách so sánh gợi hình, gợi cảm
+ Miêu tả tâm trạng nhân vật tinh tế sâu sắc
– Yếu tố biểu cảm:
+ Tác giả thể hiện được những tình cảm ấm áp, trìu mến của người lớn đối với các em nhỏ trong ngày khai trường đầu tiên
+ Những cảm xúc của nhân vật “tôi” vừa trong sáng, tự nhiên, lại rất sâu sắc, mang dư âm.
Đọc lại văn bản Tôi đi học và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Nhân vật tôi nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì?
* Nhan đề của văn bản
* Quan hệ giữa các phần của văn bản
* Các từ ngữ các câu thể hiện tâm trạng của nhân vật” tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên
Trả lời:
a. Tác giả nhớ lại những kỉ niệm háo hức, trong sáng và cũng rất sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên trong đời. Dòng hồi tưởng được sắp xép theo trình tự: Cảm nhận, tâm trạng của nhân vật “tôi” khi ở trên đường theo mẹ đến trường, khi ở trường, xếp hàng, được gọi tên vào lớp và khi ngồi trong lớp học bài học đầu tiên cùng những người bạn mới.
Sự hồi tưởng ấy có tác dụng gợi lên những ấn tượng, kỉ niệm sâu sắc về ngày đầu tiên đi học cho mỗi người. Những cảm xúc đó bắt đầu từ cảm xúc náo nức của chính tác giả khi nhớ lại buổi đầu tiên đi học của mình. Khi hồi tưởng, dường như trong lòng tác giả đang thực sự sống lại những tâm trạng khi thơ ấu: Hồi hộp, đôi lúc thấy sợ sệt, rụt rè, cảm giác bỡ ngỡ vừa quen vừa lạ và sau đó cảm thấy mình như lớn hẳn lên.
Quan hệ giữa các phần của văn bản: theo trình tự của thời gian và cảm xúc, chặt chẽ và liên kết với nhau.
Các từ ngữ, câu văn: Tập trung thể hiện tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên
d. Từ đó rút ra một số kết luận:
– Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
C. Hoạt động luyện tập
1. (trang 7, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Viết đoạn văn hoặc trình bày trước lớp cảm nhận của em về dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện ngắn Tôi đi học.
Trả lời:
Truyện ngắn Tôi đi học của nhà văn Thanh Tịnh in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941. Bằng cách kể chuyện kết với yếu tố miêu tả và biểu cảm đặc sắc, tác giả đã mang đến cho bạn đọc những dòng cảm xúc chân thật và tự nhiên của nhân vật “tôi”, về những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường ba mươi năm về trước. Tác nhân gợi nhớ đến ngày tựu trường đầu tiên ấy chính là khung cảnh thiên nhiên mùa thu: “Hằng năm, cứ vào cuối thư, khi lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường” . Cảnh vật đẹp và thơ mộng ấy đã khơi gợi dòng hồi tưởng; và những chuyển biến của đất trời làm cho tác giả nhớ về dĩ vãng xa xôi. Sau mấy chục năm, tác giả – là cậu bé ngày xưa vẫn nhớ như in: “Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp” . Dòng hồi tưởng của tác giả được thể hiện theo trình tự thời gian. Sự phát triển của tâm trạng nhân vật song song với các sự kiện đáng nhớ của ngày đầu tiên đi học. Từ cảnh cậu bé được mẹ âu yếm dắt tay dẫn đi trên con đường tới trường, đến cảnh cậu say mê nhìn ngắm ngôi trường; cảnh hồi hộp nghe thầy gọi tên, lo lắng khi phải rời tay mẹ để cùng các bạn vào lớp nhận chỗ của mình và học giờ học đầu tiên; rồi lại thấy vừa lạ vừa quen với khung cảnh lớp học và những người bạn mới quen. Sự kết hợp hài hoà giữa bút pháp tự sự, miêu tả và những cảm xúc chân thành, tự nhiên đã tạo nên tính trữ tình đậm đà của thiên tự truyện. Dù cảm xúc rất nhẹ nhàng, cách thể hiện tự nhiên nhưng chính những rung động tinh tế ấy của tác giả đã khiến người đọc không khỏi bồi hồi. Ta như sống lại những rung động, bâng khuâng của buổi tựu trường đầu đời, và Thanh Tịnh như đang nói hộ nỗi lòng của mỗi chúng ta. Buổi tựu trường đầu tiên – đó sẽ mãi là những kỉ niệm mà cả cuộc đời khó có thể phai mờ.
2. (trang 7, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu: Rừng cọ quê tôi
a. Văn bản trên về đối tượng nào? Đối tượng này được trình bày theo trình tự nào trong các đoạn văn trên? Theo em có thể thay đổi được trình tự trong đoạn văn này không, vì sao?
c. Chủ đề của văn bản được thể hiện ở việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân. Hãy chứng minh điều đó.
Trả lời:
a.Vấn đề: Sự gắn bó giữa cuộc sống người dân sông Thao với rừng cọ.
* Trình tự trình bày đối tượng và vấn đề: Từ khái quát đến tả hình dáng chi tiết, rồi sau đó là kỉ niệm gắn bó, cuộc sống quê gắn với cây cọ, nỗi nhớ. Cụ thể như sau:
– Nêu khái quát về vẻ đẹp của rừng cọ
+ Rừng cọ trập trùng
– Miêu tả hình dáng cây cọ (thân, lá)
+ Thân cọ, búp cọ, cây non, lá cọ.
– Kỉ niệm gắn bó với cây cọ
+ Căn nhà núp dưới lá cọ
+ Trường học khuất trong rừng cọ
+ Đi trong rừng cọ
– Cuộc sống ở quê gắn bó với cây cọ
– Khẳng định nỗi nhớ về cây cọ
* Trình tự sắp xếp đã rất chặt chẽ và thống nhất, rất khó thay đổi được nó.
b, Chủ đề văn bản Rừng cọ quê tôi là: Sự gắn bó của rừng cọ với cuộc sống của người dân sông Thao.
c, Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn bộ văn bản, từ việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân.
Chứng minh: Điều này thể hiện rõ nét trong cấu trúc 3 phần của văn bản:
Đoạn 1 : Miêu tả bộ phận của cây cọ
Đoạn 2 : Sự gắn bó cây cọ vs người dân
Đoạn 3 : Lợi ích cây cọ
“Chẳng có nơi nào đẹp như sông Thao quê tôi, rừng cọ trập trùng”
“Cuộc sống quê tôi gắn bó với cây cọ”
“Người sông Thao đi đâu rồi cũng nhớ về rừng cọ quê mình”.
3. (trang 8, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Để phân tích dòng cảm xúc thiết tha, trong trẻo của nhân vật “tôi” trong văn bản Tôi đi học, có bạn dự định triển khai những ý sau:
a) Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng tôi lại náo nức, rộn rã, xốn xang
b) Con đường đến trường trở nên lạ
c) Mẹ nắm tay dẫn đến trường
d) Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thật sự
e) Sân trường rộng, ngôi trường cao hơn
g) Sợ hãi, lúng túng trong hàng người bước vào lớp
h) Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò
Trả lời:
(b) Con đường đến trường vốn quen thuộc hàng ngày “đi lại lắm lần” nhưng “tôi” bỗng cảm thấy lạ, cảnh vật hình như cũng có nhiều đổi thay.
(e) “Tôi” cảm thấy sân trường như rộng hơn, ngôi trường như cao hơn.
Hoặc: “Tôi” cảm thấy gần gũi, thân thương đối với lớp học, với những người bạn mới.
(h) “Tôi” thấy gần gũi, mến yêu lớp học, thầy giáo và các bạn.
D. Hoạt động vận dụng
1. (trang 8, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Viết bài văn ngắn (khoảng 300 chữ) ghi lại ấn tượng của em trong ngày tựu trường mà em nhớ nhất.
Trả lời:
“Cứ mỗi độ thu sang
Hoa cúc lại nở vàng
Ngoài vườn hương thơm ngát
Ong bướm bay rộn ràng
Em cắp sách đến trường…”.
Mỗi lần đọc lại những vần thơ trong sáng ấy, lòng tôi lại xôn xao khó tả khi nhớ lại những kỉ niệm mơn man, náo nức của buổi tựu trường đầu tiên. Giống hệt như Thanh Tịnh từng viết: “Hằng năm, cứ vào cuối thư, khi lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường” . Tôi quên làm sao được cái buổi ban mai, tôi được mẹ nắm tay dắt đi trên con đường làng có hai hàng cây xanh thẳng tắp, dẫn đến ngôi trường với mái ngói đỏ tươi. Khung cảnh trường học hôm ấy, thực sự lạ lẫm đối với tôi. Những cây bàng và cây phượng đứng sừng sững trên cái sân rộng và sạch đẹp. Trên sân trường, những anh chị lớp lớn đang tung tăng chạy nhảy, vui tươi xúng xính trong những bộ đồng phục mới còn thẳng nếp là. Chao ôi! Vào thời khắc cô giáo đưa cánh tay vẫy nhẹ dịu dàng trước cửa lớp, tôi chỉ ước mình cũng vui cười như các anh chị, ước mình không muốn chảy nước mắt, lo lắng nhìn bạn bên cạnh đang khóc thút thít, và cũng không để mẹ phải gỡ bàn tay tôi đang ghì chặt vì lo sợ vẩn vơ. Thế nhưng, tất cả những lo lắng, hồi hộp trong tôi khi nhìn ra ngoài sân, mẹ và các phụ huynh đang chào nhau vui vẻ ra về, khi vào lớp với không gian rộng mở, nhận chỗ ngồi và sự bẽn lẽn khi cúi chào người bạn mới dường như tan biến hết khi giọng đọc vâng, ấm áp của cô giáo cất lên. Và buổi học đầu tiên đã bắt đầu ngọt nào như thế …
Trả lời:
+ Chủ đề: Kể về ngày đầu tiên đi học của mình.
+ Tính thống nhất thể hiện qua trình tự kể:
– Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian: Khi được mẹ đưa đến trường, tâm trạng của bản thân và các bạn khi vào lớp, buổi học đầu tiên bắt đầu.
– Không gian có sự phù hợp với thời gian và các sự kiện được kể.
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng
(trang 8, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Sưu tầm những bài viết hay về ngày khai trường và tìm hiểu tính thống nhất về chủ để của bài viết.
Trả lời:
– Văn bản “Cổng trường mở ra” – tác giả Lí Lan, được trích dẫn trong chương trình Ngữ văn 7, tập I.
– Bài viết “Ngày khai trường” – tác giả Edmondo De Amicis, được trích dẫn trong cuốn Tâm Hồn Cao Thượng, Hà Mai Anh dịch
Ghi chú:
Học sinh tự đọc các bài viết và tìm hiểu tính thống nhất về chủ để của các bài viết đó.
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng….miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k7: chúng tôi
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Loạt bài Soạn văn 8 VNEN ngắn nhất của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung sách Hướng dẫn học Ngữ văn 8 Tập 1, Tập 2 chương trình mới.
Soạn Văn 8 Vnen Bài 1: Tôi Đi Học Ngắn Nhất
Soạn văn 8 VNEN Bài 1: Tôi đi học
A. Hoạt động khởi động
(trang 3, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1)
Đọc câu văn sau (trong văn bản Tôi đi học) và trả lời câu hỏi:
Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài vườn rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man buổi tựu trường.
– Câu văn trên gợi cho em những cảm xúc mơn man, náo nức, xao xuyến và đáng nhớ của buổi tựu trường đầu tiên.
– Chia sẻ những ấn tượng, kỉ niệm về một ngày tựu trường của mình:
Trong cuộc đời mỗi người, chắc sẽ chẳng ai quên kỉ niệm ngày đầu tiên đi học. Tôi vẫn nhớ như in, đó là một ngày thu tháng Chín, tôi dậy rất sớm chuẩn bị mọi thứ, rồi bẽn lẽn ngồi nép sau lưng mẹ, đi tới trường mà lòng đầy háo hức. Điều đầu tiên khiến tôi ấn tượng là cánh cổng trường sừng sững, mở rộng đón chào học sinh chúng tôi. Giữa sân trường, trong bộ đồng phục mới còn thẳng nếp là và chiếc khăn quàng đỏ thắm, các anh chị khóa trên tươi cười, vui vẻ. Lúc ấy, tôi ước mình tự tin như thế, vui tươi như thế trong buổi khai trường đầu tiền này, nhưng thực sự tôi không làm được. Mẹ phải dắt tay tôi đi lên dãy lớp Một. Cô Minh chủ nhiệm bước tới, nở nụ cười hiền dịu đón tôi vào lớp cùng các bạn. Lúc ấy tôi mới biết, trong lớp, bạn nhỏ nào cũng hồi hộp, lo lắng giống như tôi vậy. Cả sân trường bỗng trở nên im ắng như để lắng nghe cô giáo giảng bài, nghe chúng tôi đọc bài. Cái lo sợ và hồi hộp trong tôi chẳng hiểu đã biến mất từ khi nào. Cho tới bây giờ, những thanh âm đều đặn, trong trẻo đó vẫn còn vang vọng trong trái tim tôi, khó có thể phai mờ.
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1.(trang 3,4, 5, 6 Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Đọc văn bản sau: Tôi đi học
2. ( t rang 6, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Tìm hiểu văn bản:
a. Điều gì đã gợi nhắc nhân vật tôi nhớ về kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên? Những kỉ niệm này của nhân vật ” tôi” được diễn tả theo trình tự như thế nào?
b. Tìm những chi tiết hình ảnh thể hiện sự thay đổi tâm trạng của nhân vật:” tôi” theo diễn biến của ngày đầu tiên đi học đó.
c. Nhận xét về thái độ, cử chỉ của những người lớn( ông đốc, thầy giáo đón học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu tiên đi học. Từ tâm trạng và thái độ, cử chỉ của các nhân vật trong truyện, nêu cảm nhận về ý nghĩa của ngày đầu tiên đi học trong cuộc đời mỗi người.
d. Chỉ ra và nêu ý nghĩa của một sô hình ảnh so sánh trong tác phẩm.
e. Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này ( nghệ thuật tự sự, miêu tả, biểu cảm)
a. – Điều đã gợi nhắc nhân vật tôi nhớ về kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên là: thời tiết cuối thu, lá rụng ngoài đường nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc
– Kỉ niệm được diễn tả theo trình tự thời gian:
+ Từ hiện tại hồi tưởng về quá khứ: tiết trời cuối thu, hình ảnh em nhỏ tới trường
+ Dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” về con đường cùng mẹ tới trường
+ Cảm giác nhân vật “tôi” khi nhìn thấy ngôi trường trong ngày khai giảng
+ Tâm trạng hồi hộp của nhân vật “tôi” khi vào ngồi vào chỗ của mình trong giờ học đầu tiên.
b. Những chi tiết hình ảnh thể hiện sự thay đổi tâm trạng của nhân vật:” tôi” theo diễn biến của ngày đầu tiên đi học:
* Khi trên con đường làng:
+ “Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp”.
+ “Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học”.
+ “Trong chiếc áo vải … và đứng đắn”.
→ Cảnh vật, con đường quen thuộc bỗng nhiên trở nên lạ, nhân vật “tôi” cảm thấy có sự thay đổi trong lòng mình. Tâm hồn của một cậu bé cảm nhận được những điều mới mẻ, lạ lẫm và cũng rất đỗi thiêng liêng trong ngày đầu tiên đi học.
* Khi cùng mẹ đi trên đường tới trường :
+ “Trước mắt tôi trường Mĩ Lí… làng Hòa Ấn”. ”Sân nó rộng … vẩn vơ”.
→ Tác giả đã diễn tả rất tinh tế tâm trạng ngỡ ngàng cùng cảm giác rụt rè, nhút nhát của nhân vật trước những mới lạ về ngôi trường.
* Khi nghe gọi tên mình và phải rời tay mẹ vào lớp:
+ “Trong lúc ông đọc…lúng túng”.
+ “Tôi cảm thấy … đẩy tôi tới trước”. “Nhưng người tôi … một cách lạ”. “Quay lưng…nức nở khóc”. “Trong thời thơ ấu … như lần này”.
→ Tác giả đã diễn tả đúng tâm trạng lo sợ, sự lúng túng, hồi hộp rất tự nhiên, trong sáng của “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên.
* Khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên:
+ “Một mùi hương lạ xông lên, …là lạ và hay hay”.
+ “Nhìn bàn ghế … vật của riêng mình”.
+ “Người bạn tôi chưa hề quen … xa lạ chút nào”.
+ ” Tôi đưa mắt …cánh chim…”.
c. Thái độ, cử chỉ của những người lớn(ông đốc, thầy giáo đón học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu tiên đi học:
– Thái độ, cử chỉ của ông đốc:
+ Nhìn học trò hiền từ, căn dặn nhẹ nhàng
+ Nhẫn nại chờ đợi, giàu lòng yêu trẻ
– Thầy giáo trẻ tươi cười, niềm nở, đón học sinh vào lớp
– Các bậc phụ huynh chuẩn bị kỹ lưỡng cho con, đưa con tới trường, lưu luyến khi con vào lớp học.
* Ý nghĩa của ngày đầu tiên đi học trong cuộc đời mỗi người:
Ngày đầu tiên đi học là một ngày vô cùng quan trọng và ý nghĩa trong cuộc đời mỗi người. Đó là lúc những đứa trẻ rời xa vòng tay che chở của cha mẹ để đến trường, tiếp thu những tri thức mới cho cuộc sống. Đồng thời, trường học còn là nơi giúp các con gặp gỡ thầy cô, bè bạn, được rèn luyện toàn diện để khôn lớn bước vào đời. Ngày đầu đi học sẽ giống như một bước ngoặt lớn trong cuộc đời mỗi con người, đánh dấu sự trưởng thành, tự lập và bước đến một chân trời tri thức mới đối với mỗi người.
d. Một số hình ảnh so sánh trong tác phẩm:
– “Tôi quên thế nào được cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi … giữa bầu trời quang đãng”
– “Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí óc tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang”
– “Trước mắt tôi sân trường làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, oai nghiêm… đình làng Hòa Ấp”
– ” Họ như những con chim con đứng bên bờ tổ…còn ngập ngừng e sợ”
– “Họ thèm vụng và ước ao thầm… phải rụt rè trong cảnh lạ”
– “Nói các cậu…quả banh tưởng tượng”
e. Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này (nghệ thuật tự sự, miêu tả, biểu cảm)
Truyện ngắn mang những đặc sắc về nghệ thuật, đặc biệt là có sự kết hợp của yếu tố tự sự, miêu tả với biểu cảm:
– Yếu tố tự sự:
+ Bố cục của truyện được viết theo dòng hồi tưởng, cảm xúc của nhân vật trữ tình theo dòng thời gian của buổi tựu trường đầu tiên trong cuộc đời.
+ Tác phẩm có được sức hút nhờ tình huống truyện tự nhiên, mượt mà và hợp lí.
+ Bố cục của truyện được viết theo dòng hồi tưởng, cảm xúc của nhân vật trữ tình theo dòng thời gian của buổi tựu trường đầu tiên trong cuộc đời.
– Yếu tố miêu tả
+ Hình ảnh thiên nhiên, khung cảnh ngôi trường và cách so sánh gợi hình, gợi cảm
+ Miêu tả tâm trạng nhân vật tinh tế sâu sắc
– Yếu tố biểu cảm:
+ Tác giả thể hiện được những tình cảm ấm áp, trìu mến của người lớn đối với các em nhỏ trong ngày khai trường đầu tiên
+ Những cảm xúc của nhân vật “tôi” vừa trong sáng, tự nhiên, lại rất sâu sắc, mang dư âm.
Đọc lại văn bản Tôi đi học và thực hiện các yêu cầu sau:
a. Nhân vật tôi nhớ lại những kỉ niệm sâu sắc nào trong thời thơ ấu của mình? Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì?
* Nhan đề của văn bản
* Quan hệ giữa các phần của văn bản
* Các từ ngữ các câu thể hiện tâm trạng của nhân vật” tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên
a. Tác giả nhớ lại những kỉ niệm háo hức, trong sáng và cũng rất sâu sắc về buổi tựu trường đầu tiên trong đời. Dòng hồi tưởng được sắp xép theo trình tự: Cảm nhận, tâm trạng của nhân vật “tôi” khi ở trên đường theo mẹ đến trường, khi ở trường, xếp hàng, được gọi tên vào lớp và khi ngồi trong lớp học bài học đầu tiên cùng những người bạn mới.
Sự hồi tưởng ấy có tác dụng gợi lên những ấn tượng, kỉ niệm sâu sắc về ngày đầu tiên đi học cho mỗi người. Những cảm xúc đó bắt đầu từ cảm xúc náo nức của chính tác giả khi nhớ lại buổi đầu tiên đi học của mình. Khi hồi tưởng, dường như trong lòng tác giả đang thực sự sống lại những tâm trạng khi thơ ấu: Hồi hộp, đôi lúc thấy sợ sệt, rụt rè, cảm giác bỡ ngỡ vừa quen vừa lạ và sau đó cảm thấy mình như lớn hẳn lên.
Quan hệ giữa các phần của văn bản: theo trình tự của thời gian và cảm xúc, chặt chẽ và liên kết với nhau.
Các từ ngữ, câu văn: Tập trung thể hiện tâm trạng, cảm giác của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên
d. Từ đó rút ra một số kết luận:
– Chủ đề là đối tượng và vấn đề chính mà văn bản biểu đạt.
C. Hoạt động luyện tập
1. (trang 7, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Viết đoạn văn hoặc trình bày trước lớp cảm nhận của em về dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện ngắn Tôi đi học.
Truyện ngắn Tôi đi học của nhà văn Thanh Tịnh in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941. Bằng cách kể chuyện kết với yếu tố miêu tả và biểu cảm đặc sắc, tác giả đã mang đến cho bạn đọc những dòng cảm xúc chân thật và tự nhiên của nhân vật “tôi”, về những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường ba mươi năm về trước. Tác nhân gợi nhớ đến ngày tựu trường đầu tiên ấy chính là khung cảnh thiên nhiên mùa thu: “Hằng năm, cứ vào cuối thư, khi lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường” . Cảnh vật đẹp và thơ mộng ấy đã khơi gợi dòng hồi tưởng; và những chuyển biến của đất trời làm cho tác giả nhớ về dĩ vãng xa xôi. Sau mấy chục năm, tác giả – là cậu bé ngày xưa vẫn nhớ như in: “Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp” . Dòng hồi tưởng của tác giả được thể hiện theo trình tự thời gian. Sự phát triển của tâm trạng nhân vật song song với các sự kiện đáng nhớ của ngày đầu tiên đi học. Từ cảnh cậu bé được mẹ âu yếm dắt tay dẫn đi trên con đường tới trường, đến cảnh cậu say mê nhìn ngắm ngôi trường; cảnh hồi hộp nghe thầy gọi tên, lo lắng khi phải rời tay mẹ để cùng các bạn vào lớp nhận chỗ của mình và học giờ học đầu tiên; rồi lại thấy vừa lạ vừa quen với khung cảnh lớp học và những người bạn mới quen. Sự kết hợp hài hoà giữa bút pháp tự sự, miêu tả và những cảm xúc chân thành, tự nhiên đã tạo nên tính trữ tình đậm đà của thiên tự truyện. Dù cảm xúc rất nhẹ nhàng, cách thể hiện tự nhiên nhưng chính những rung động tinh tế ấy của tác giả đã khiến người đọc không khỏi bồi hồi. Ta như sống lại những rung động, bâng khuâng của buổi tựu trường đầu đời, và Thanh Tịnh như đang nói hộ nỗi lòng của mỗi chúng ta. Buổi tựu trường đầu tiên – đó sẽ mãi là những kỉ niệm mà cả cuộc đời khó có thể phai mờ.
2. (trang 7, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu: Rừng cọ quê tôi
a. Văn bản trên về đối tượng nào? Đối tượng này được trình bày theo trình tự nào trong các đoạn văn trên? Theo em có thể thay đổi được trình tự trong đoạn văn này không, vì sao?
c. Chủ đề của văn bản được thể hiện ở việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân. Hãy chứng minh điều đó.
a.Vấn đề: Sự gắn bó giữa cuộc sống người dân sông Thao với rừng cọ.
* Trình tự trình bày đối tượng và vấn đề: Từ khái quát đến tả hình dáng chi tiết, rồi sau đó là kỉ niệm gắn bó, cuộc sống quê gắn với cây cọ, nỗi nhớ. Cụ thể như sau:
– Nêu khái quát về vẻ đẹp của rừng cọ
+ Rừng cọ trập trùng
– Miêu tả hình dáng cây cọ (thân, lá)
+ Thân cọ, búp cọ, cây non, lá cọ.
– Kỉ niệm gắn bó với cây cọ
+ Căn nhà núp dưới lá cọ
+ Trường học khuất trong rừng cọ
+ Đi trong rừng cọ
– Cuộc sống ở quê gắn bó với cây cọ
– Khẳng định nỗi nhớ về cây cọ
* Trình tự sắp xếp đã rất chặt chẽ và thống nhất, rất khó thay đổi được nó.
b, Chủ đề văn bản Rừng cọ quê tôi là: Sự gắn bó của rừng cọ với cuộc sống của người dân sông Thao.
c, Chủ đề ấy được thể hiện trong toàn bộ văn bản, từ việc miêu tả rừng cọ đến cuộc sống của người dân.
Chứng minh: Điều này thể hiện rõ nét trong cấu trúc 3 phần của văn bản:
Đoạn 1 : Miêu tả bộ phận của cây cọ
Đoạn 2 : Sự gắn bó cây cọ vs người dân
Đoạn 3 : Lợi ích cây cọ
“Chẳng có nơi nào đẹp như sông Thao quê tôi, rừng cọ trập trùng”
“Cuộc sống quê tôi gắn bó với cây cọ”
“Người sông Thao đi đâu rồi cũng nhớ về rừng cọ quê mình”.
3. (trang 8, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Để phân tích dòng cảm xúc thiết tha, trong trẻo của nhân vật “tôi” trong văn bản Tôi đi học, có bạn dự định triển khai những ý sau:
a) Cứ mùa thu về, mỗi lần thấy các em nhỏ núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đến trường, lòng tôi lại náo nức, rộn rã, xốn xang
b) Con đường đến trường trở nên lạ
c) Mẹ nắm tay dẫn đến trường
d) Muốn thử cố gắng tự mang sách vở như một cậu học trò thật sự
e) Sân trường rộng, ngôi trường cao hơn
g) Sợ hãi, lúng túng trong hàng người bước vào lớp
h) Ông đốc và thầy giáo trẻ trìu mến đón tiếp học trò
(b) Con đường đến trường vốn quen thuộc hàng ngày “đi lại lắm lần” nhưng “tôi” bỗng cảm thấy lạ, cảnh vật hình như cũng có nhiều đổi thay.
(e) “Tôi” cảm thấy sân trường như rộng hơn, ngôi trường như cao hơn.
Hoặc: “Tôi” cảm thấy gần gũi, thân thương đối với lớp học, với những người bạn mới.
(h) “Tôi” thấy gần gũi, mến yêu lớp học, thầy giáo và các bạn.
D. Hoạt động vận dụng
1. (trang 8, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Viết bài văn ngắn (khoảng 300 chữ) ghi lại ấn tượng của em trong ngày tựu trường mà em nhớ nhất.
“Cứ mỗi độ thu sang Hoa cúc lại nở vàng Ngoài vườn hương thơm ngát Ong bướm bay rộn ràng Em cắp sách đến trường…”.
Mỗi lần đọc lại những vần thơ trong sáng ấy, lòng tôi lại xôn xao khó tả khi nhớ lại những kỉ niệm mơn man, náo nức của buổi tựu trường đầu tiên. Giống hệt như Thanh Tịnh từng viết: “Hằng năm, cứ vào cuối thư, khi lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường” . Tôi quên làm sao được cái buổi ban mai, tôi được mẹ nắm tay dắt đi trên con đường làng có hai hàng cây xanh thẳng tắp, dẫn đến ngôi trường với mái ngói đỏ tươi. Khung cảnh trường học hôm ấy, thực sự lạ lẫm đối với tôi. Những cây bàng và cây phượng đứng sừng sững trên cái sân rộng và sạch đẹp. Trên sân trường, những anh chị lớp lớn đang tung tăng chạy nhảy, vui tươi xúng xính trong những bộ đồng phục mới còn thẳng nếp là. Chao ôi! Vào thời khắc cô giáo đưa cánh tay vẫy nhẹ dịu dàng trước cửa lớp, tôi chỉ ước mình cũng vui cười như các anh chị, ước mình không muốn chảy nước mắt, lo lắng nhìn bạn bên cạnh đang khóc thút thít, và cũng không để mẹ phải gỡ bàn tay tôi đang ghì chặt vì lo sợ vẩn vơ. Thế nhưng, tất cả những lo lắng, hồi hộp trong tôi khi nhìn ra ngoài sân, mẹ và các phụ huynh đang chào nhau vui vẻ ra về, khi vào lớp với không gian rộng mở, nhận chỗ ngồi và sự bẽn lẽn khi cúi chào người bạn mới dường như tan biến hết khi giọng đọc vâng, ấm áp của cô giáo cất lên. Và buổi học đầu tiên đã bắt đầu ngọt nào như thế …
+ Chủ đề: Kể về ngày đầu tiên đi học của mình.
+ Tính thống nhất thể hiện qua trình tự kể:
– Câu chuyện được kể theo trình tự thời gian: Khi được mẹ đưa đến trường, tâm trạng của bản thân và các bạn khi vào lớp, buổi học đầu tiên bắt đầu.
– Không gian có sự phù hợp với thời gian và các sự kiện được kể.
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng
(trang 8, Ngữ Văn 8 VNEN, Tập 1) Sưu tầm những bài viết hay về ngày khai trường và tìm hiểu tính thống nhất về chủ để của bài viết.
– Văn bản “Cổng trường mở ra” – tác giả Lí Lan, được trích dẫn trong chương trình Ngữ văn 7, tập I.
– Bài viết “Ngày khai trường” – tác giả Edmondo De Amicis, được trích dẫn trong cuốn Tâm Hồn Cao Thượng, Hà Mai Anh dịch
Ghi chú:
Học sinh tự đọc các bài viết và tìm hiểu tính thống nhất về chủ để của các bài viết đó.
Giải Vbt Ngữ Văn 8 Tôi Đi Học
Tôi đi học
Câu 1 (trang 9 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Những gì đã gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên? Đọc toàn bộ truyện ngắn, em thấy những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự như thế nào?
Trả lời:
a. Những điều gợi cảm xúc cho nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên là:
– Thời gian: Cuối thu
– Không gian: Lá ngoài đường rụng nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc
b. Những kỉ niệm về buổi tựu trường được nhà văn diễn tả theo trình tự thời gian:
– Từ hiện tại, nhìn cảnh sắc mùa thu và hình ảnh các em nhỏ rụt rè trong buổi tựu trường đầu tiên nhớ về quá khứ.
– Dòng hồi tưởng của nhân vật “tôi” về kỉ niệm cùng mẹ trên con đường tới trường
– Nhân vật “tôi nhớ lại những ấn tượng về ngôi trường mới trong ngày khai giảng.
– Diễn biến cảm xúc từ lo âu, hồi hộp đến thân thuộc của “tôi” khi bước chân vào lớp học.
Câu 2: Diễn biến tâm trạng của nhân vật “tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên đã được miêu tả chân thực và gợi cảm như thế nào?
Trả lời:
a. Điền vào bảng:
1
Buổi sớm đầy sương thu và gió lạnh, trên con đường làng dài và hẹp
Nắm tay mẹ
Thấy trong lòng có sự thay đổi lớn, thấy trang trọng đứng đắn trong bộ quần áo mới
2
Sân trường làng Mĩ Lí
Ngắm nhìn ngôi trường xinh xắn, oai nghiêm, nhìn các cậu học trò mới như mình
Lo sợ vẩn vơ, Bỡ ngỡ, chơ vơ
3
Trước hiên lớp
Nghe ông Đốc gọi tên, dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức nở
Giật mình, lúng túng, nặng nề
4
Bước vào lớp học
Nhìn bàn ghế, nhìn các bạn trong lớp
Cảm thấy quen thuộc, quyến luyến.
b. Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật của tác giả: Cách miêu tả tâm lí nhân vật rất tự nhiên, chân thực. Diễn biến cảm xúc có sự thay đổi linh hoạt, phong phú, gắn với tâm lí của nhiều người khiến người người đọc dễ dàng đồng cảm.
Câu 3 (trang 9 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Em có cảm nhận gì về thái độ, cử chỉ của những người lớn (các phụ huynh, ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới) đối với các em bé lần đầu đi học.
Trả lời:
a. Thái độ cử chỉ của những người xung quanh:
– Người mẹ và các phụ huynh: Chuẩn bị quần áo, đồ dùng học tập chu đáo cho con, cùng con tới trường, ở bên động viên, vỗ về con, lưu luyến nhìn con bước vào lớp.
– Ông đốc: Gọi học sinh mới vào lớp, hiền từ bảo ban, căn dặn, cảm thông, nhẫn nại.
– Thầy giáo: Tươi cười đón chào học sinh.
b. Nhận xét: Thể hiện tình yêu thương, sự quan tâm chăm sóc đặc biệt đối với con em của mình.
Câu 4 (trang 9 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn.
Trả lời:
a. Những hình ảnh so sánh:
(1) “Tôi quên thế nào được cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cánh hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng”.
(2) “Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí óc tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang” (3) “Trước mắt tôi sân trường làng Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, oai nghiêm… đình làng Hòa Ấp”.
(4) “Họ như những con chim con đứng bên bờ tổ…còn ngập ngừng e sợ”
(5) “Họ thèm vụng và ước ao thầm… phải rụt rè trong cảnh lạ”
b. Giá trị nghệ thuật:
+ Trong việc kể chuyện: Làm cho câu văn giàu hình ảnh, sinh động, hấp dẫn hơn.
+ Trong việc miêu tả nhân vật: Nhấn mạnh và sinh động hóa những dòng cảm xúc của nhân vật “tôi: Những cảm nhận trong sáng, hồn nhiên trong ngày đầu đi học, nhận thức về sự khôn lớn, tự lập thoáng xuất hiện, cảm nhận rõ ràng vẻ đẹp, sự oai nghiêm của ngôi trường, cảm xúc ngỡ ngàng và cả những khao khát vươn xa của học trò.
Câu 5: Qua truyện ngắn “Tôi đi học” em cảm nhận được điều gì về ngòi bút trữ tình tha thiết, êm dịu và sâu lắng của Thanh Tịnh:
Trả lời:
“Tôi đi học” là một truyện ngắn đầy chất thơ thể hiện được toàn bộ nét đặc sắc trong ngòi bút trữ tình êm dịu sâu lắng của Thanh Tịnh:
– Tình huống truyện: Từ khung cảnh mùa thu và hình ảnh những đứa trẻ lần đầu tới trường mà nhớ về ngày đầu tiên đi học. Tình huống tự nhiên, gần gũi dễ chạm tới lòng người.
– Giọng văn nhẹ nhàng, tinh tế dễ gợi những tình cảm, cảm xúc
– Dòng cảm xúc tự nhiên, chân thực. Ai ai cũng có kí ức về ngày đầu tiên tới trường vì thế dòng cảm xúc dễ lan tỏa từ nhân vật đến người đọc
– Phương thức biểu đạt cảm xúc: Qua hồi ức của một cậu bé hồn nhiên đem lại những cảm xúc trong trẻo, dễ thương
– Lối văn biểu cảm xen lẫn miêu tả, tự sự khiến cho câu chuyện vừa tự nhiên, sinh động vừa giàu cảm xúc.
Câu 6: Đọc truyện ngắn này, điều gì làm em xúc động và thích thú nhất? Hãy trình bày cảm nghĩ của mình.
Trả lời:
Gấp lại truyện ngắn “tôi đi học” của Thanh Tịnh điều khiến em xúc động và thích thú nhất là khoảnh khắc các bạn học trò ngập ngừng, lo sợ trước khi vào lớp học. Đứng trước một môi trường mới hoàn toàn xa lạ, tâm trạng bỡ ngỡ rụt rè là điều hoàn toàn dễ hiểu. Hình ảnh những chú bé hồn nhiên ngây thơ giật mình, lúng túng khi được ông Đốc gọi tên vào lớp vừa đáng yêu vừa đáng nhớ. Đặc biệt giây phút cậu bé gục vào lòng mẹ nức nở khóc khiến em vô cùng cảm động. Chi tiết đó vừa tự nhiên, chân thực lại tinh tế nhẹ nhàng nên đã chạm tới cảm thức đồng cảm, mến thương cho người đọc.
Câu 7: Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng đầu tiên.
Trả lời:
Trong cuộc đời của mỗi người, có ai mấy ai chưa từng trải qua những khoảnh khắc hồi hộp mừng vui nhưng đầy ngập ngừng lo lắng của buổi khai trường đầu tiên. Với tôi giờ đây, tuy đã khôn lớn trưởng thành nhưng kí ức về ngày đầu đến trường vẫn luôn in sâu trong lòng.
Tôi còn nhớ ngày ấy, từ đêm hôm trước ngày khai trường cảm giác âu lo, hồi hộp đã xuất hiện trong lòng. Tôi trằn trọc mãi không ngủ được với bao suy nghĩ vẩn vơ trong đầu. Sáng hôm sau tôi dậy thật sớm để chuẩn bị, khoác lên mình chiếc áo trắng mới tinh thơm tôi thấy mình thật khôn lớn. Rồi trên chiếc xe đạp cũ, mẹ đèo tôi đến trường. Suốt cả quãng đường, tôi ngẩn ngơ, miên man suy nghĩ về buổi lễ khai trường sắp diễn ra đây. Dừng lại trước cổng trường, tôi choáng ngợp trước sự khang trang và rộng lớn của nơi đây. Ngôi trường năm tầng khang trang được sơn màu vàng nổi bật, cờ hoa được treo rực rỡ khắp khuôn viên trường để chào đón năm học mới. Thế nhưng, ngay khoảnh khắc đó bỗng cảm thấy lạc lõng bởi thầy cô, bạn bè ai ai cũng mới lạ. Rời vòng tay mẹ, tôi òa khóc vì cảm giác tủi thân xen lẫn sự lo lắng. Được mẹ động viên vỗ về, tôi mạnh dạn bước vào trường, cảm giác như vừa đặt chân vào một thế giới mới, thế giới mà sau này tôi biết được đó chínhlà ngôi nhà thứ hai của mình. Được phân lớp từ trước nên tôi tìm đến khu vực xếp hàng của lớp mình. Cô giáo chủ nhiệm chào đón tôi bằng một nụ cười thật rạng rỡ, cô ân cần hỏi han tôi và dẫn tôi vào vị trí ngồi của mình. Tôi bắt đầu dần cảm nhận được sự thân quen ở nơi đây. Tôi cởi mở hơn với bạn bè và chúng tôi bắt đầu có những câu chuyện chung trong ngày khai giảng. Tùng! Tùng! Tùng!… Những hồi trống vang lên đầy trang trọng trong buổi lễ khai trường nhắc nhở chúng tôi một năm học mới đã bắt đầu. Kết thúc buổi lễ khai giảng, lòng tôi tràn đầy niềm vui, phấn khởi khi ấy tôi còn nhớ như in mình đã thầm ước hi vọng bản thân sẽ có thật nhiều kỉ niệm đẹp nơi đây. Và sau bao năm tôi nhận ra ước mơ của tôi ngày ấy đã trở thành hiện thực.
Dòng đời dài rộng, mỗi người sẽ ghi dấu trong mình những mảng kí ức riêng, còn với riêng tôi những cảm xúc về ngày khai trường đầu tiên mãi in dấu trong lòng tôi.
Các bài giải vở bài tập Ngữ Văn lớp 8 (VBT Ngữ Văn 8) khác:
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng….miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:
Cập nhật thông tin chi tiết về Soạn Bài: Tôi Đi Học – Ngữ Văn 8 Tập 1 trên website Bac.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!