Ông bà ta vẫn hay có câu: Có vay có trả mới thỏa lòng nhau, có nghĩa nhắc nhở người vay tiền nên trả tiền đàng hoàng, đừng vì tiền mà gây sứt mẻ tình cảm. Tuy nhiên không phải lúc nào người vay nợ cũng mong muốn trả tiền cho bên vay . Có trường hợp để trốn tránh nghĩa vụ trả nợ mà bên vay nợ đã cố tình xé giấy nợ. Vậy nếu trong trường hợp giấy nợ bị xé thì bên cho vay có còn đòi được nợ không?
1. Bên nhận nợ xé giấy vay nợ thì có đòi nợ được không?
Cho vay tiền là một giao dịch dân sự và theo quy định pháp luật thì giấy vay nợ có thể được xem là hợp đồng dân sự, cụ thể là hợp đồng vay tài sản. Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 thì hợp đồng vay tài sản là loại hợp đồng như sau:
Điều 463. Hợp đồng vay tài sản
Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.
Theo đó, con nợ hay người vay tiền phải có nghĩa vụ trả tiền cho bên cho vay khi đến hạn theo như thỏa thuận trong giấy nợ. Tuy nhiên, vì nhiều lý do hoặc do sự bất cẩn của người cho vay mà bên vay đã cố tình xé giấy nợ. Vậy liệu không có giấy nợ thì bên cho vay có thể yêu cầu bên vay hoàn thành nghĩa vụ trả nợ không?
Việc giấy nợ bị xé có thể sẽ không ảnh hưởng đến việc bên cho vay yêu cầu bên vay trả nợ nếu trong trường hợp bên cho vay có những tài liệu, chứng cứ ngoài giấy nợ là bên vay vẫn chưa hoàn thành việc trả nợ của mình. Vì theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 thì đối với giao dịch dân sự thì hình thức giao kết có thể bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, nên ngoài giấy nợ ra nếu bạn có các chứng cứ khác như đoạn ghi âm, ảnh chụp giấy nợ… thì giao dịch dân sự giữa hai bên vẫn có hiệu lực. Cụ thể quy định về hình thức của giao dịch dân sự, Bộ luật dân sự 2015 quy định như sau:
Điều 119. Hình thức giao dịch dân sự
1. Giao dịch dân sự được thể hiện bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể.
Giao dịch dân sự thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử được coi là giao dịch bằng văn bản.
Cụ thể thì giao dịch dân sự cho vay giữa hai bên có thể được xác lập bằng hình thức lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể. Trong trường hợp này, giao dịch được xác lập bằng văn bản nhưng văn bản đã bị xé thì chỉ cần chủ nợ có các bằng chứng khác như đoạn ghi âm, … thì giao dịch dân sự giữa hai bên vẫn còn hiệu lực, như vậy thì bên vay vẫn phải hoàn thành nghĩa vụ trả nợ cho bên cho vay. Cho nên, việc con nợ xé giấy nợ sẽ không ảnh hưởng đến việc đòi nợ của chủ nợ nếu chủ nợ có các tài liệu, chứng cứ chứng minh khác.
2. Biện pháp xử lý khi bên nhận nợ cố tình không trả nợ
Trường hợp con nợ đã xé giấy nợ nhưng chủ nợ vẫn có đầy đử chứng cứ, tài liệu để buộc bên nợ phải trả tiền theo đúng thỏa thuận và con nợ cố tình không trả thì có thể sẽ bị bên cho vay nộp đơn lên Tòa án yêu cầu bên vay trả tiền theo thủ tục tố tụng dân sự. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn là bên cho vay có đầy đủ chứng cứ chứng minh bên vay cố tình không trả và tìm cách trốn tránh, bỏ trốn thì bên vay có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự tội ” lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” được quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015:
Điều 175. Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản
1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;
b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
3. Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.
4. Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.
Theo đó, trong trường hợp con nợ cố tình không trả nợ thì có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 20 năm tù tùy thuộc giá trị tài sản mà con nợ chiếm đoạt. Vì vậy, dù cho con nợ hay bên vay có xé giấy nợ thì chỉ cần chủ nợ còn các chứng cứ, tài liệu khác chứng minh bên vay chưa hoành thành nghĩa vụ trả nợ cho mình thì vẫn có thể đòi được nợ, trong trường hợp con nợ cố tình không trả thì bên chủ nợ có thể áp dụng hai cách mà tôi đã nêu trên để buộc bên vay phải trả tiền.
Mong bài viết hữu ích cho bạn đọc!
LSX là thương hiệu hàng đầu về dịch vụ luật sư tranh tụng tại Việt Nam
Nội dung tư vấn pháp luật mà LSX cung cấp, Quý vị chỉ nên xem như nguồn tài liệu tham khảo. Để có những những tư vấn rõ ràng và cụ thể hơn, hãy liên hệ với chúng tôi ngay