Ý Nghĩa Nhan Đề Văn Bản Làng / Top 14 Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 12/2023 # Top Trend

Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Làng của Kim Lân Ý Nghĩa nhan đề truyện ngắn Làng

Đặt tên “Làng” mà không phải là “Làng chợ Dầu” vì nếu thế thì vấn đề tác giả đề cập tới chỉ nằm trong phạm vi nhỏ hẹp của một làng cụ thể.

– Đặt tên là “Làng” vì truyện đã khai thác một tình cảm bao trùm, phổ biến trong con người thời kì kháng chiến chống Pháp: tình cảm với quê hương, với đất nước.

– Làng ở đây cũng chính là cái Chợ Dầu mà ông Hai yêu như máu thịt của mình, nơi ấy với ông là niềm tin, là tình yêu và niềm tự hào vô bờ bến là quê hương đất nước thu nhỏ.

– Chủ đề của tác phẩm là viết về lòng yêu nước của người nông dân – làng nơi gần gũi, gắn bó với người nông dân, người ta không thể yêu nước nếu không yêu làng

– Nhan đề Làng gợi hình ảnh người nông dân và nông thôn, đây là mảng sáng tác thành công nhất của Kim Lân

Vì vậy, nhan đề tác phẩm rất hay và giàu ý nghĩa.

Hoàn cảnh ra đời truyện ngắn Làng

Bài 1

Làng là một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn Kim Lân viết về làng quê và những người dân quê Việt Nam. Truyện ngắn được sáng tác vào thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp và được đăng lần đầu trên tạp chí Văn nghệ năm 1948. Tác phẩm được Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam đưa vào giảng dạy trong sách giáo khoa lớp 9 ở bậc trung học.

Bài 2

Truyện ngắn “Làng” được viết năm 1948 – thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Thông qua diễn biến tâm trạng của một nhân vật cụ thể (ông Hai), trong một hoàn cảnh cụ thể (đang ở nơi tản cư, nghe tin làng Chợ Dầu của ông theo giặc), tác giả đã khai thác một tình cảm bao trùm và phổ biến trong con người Việt Nam thời kì kháng chiến: tình cảm quê hương, đất nước. Chủ đề này không mới, nhưng nét đặc sắc của tác phẩm chính là ở chỗ nhân vật của truyện không được trực tiếp tham gia bảo vệ quê hương (ông Hai đang cùng gia đình rời làng đi tản cư trong những ngày kháng chiến), nhưng tình cảm yêu làng, yêu nước trong ông lại rất sâu sắc. Tình cảm ấy được nhà văn Kim Lân diễn tả một cách sinh động, cụ thể, vừa mang tính khái quát, trở thành tình cảm cộng đồng.

Tóm tắt nội dung truyện ngắn Làng

Ông Hai là người dân làng chợ Dầu, trong những ngày tháng giặc Pháp tràn vào làng, ông cùng gia đình tản cư đến nơi khác. Làng của ông bị người ta đồn là làng Việt gian, bán nước, nhưng trong lòng ông vẫn giữ vững niềm tin về làng của mình. Khi đã sống ở nơi tản cư, ông Hai dù không biết đọc, nhưng hằng ngày vẫn đến phòng thông tin để nghe thông tin về kháng chiến, và đặc biệt là hỏi thăm thông tin về làng chợ Dầu của ông. Khi nghe người ở nơi tản cư đồn làng ông bán nước, ông Hai đã đau khổ, bức bối vô cùng, còn có cả suy nghĩ bỏ làng, nơi tản cư cũng không cho dân làng chợ Dầu ở nữa. Nhưng may thay, tới lúc gia đình ông chuẩn bị đi nơi khác thì tin làng ông theo Tây đã được cải chính, ông Hai sung sướng, tự hào vô cùng.

Ý nghĩa nhan đề truyện ngắn “Làng” của nhà văn Kim Lân

Như vậy, nhan đề “Làng” vừa nói lên được cái riêng là tình yêu làng của ông Hai, đồng thời qua cái riêng ấy, cũng nói lên được cái chung: tấm lòng của những người dân quê đất Việt đối với đất nước.

Gợi ý giúp các em học sinh lớp 8 hiểu rõ hơn về ý nghĩa nhan đề Tức nước vỡ bờ mà tác giả dùng để đặt cho đoạn trích. Đồng thời hướng dẫn cách t óm tắt văn bản Tức nước vỡ bờ chính xác nhất. Nội dung sẽ giúp học sinh hiểu bài học ngày hôm này.

Lời giải 1

Tức nước vỡ bờ một nhan đề có sức gợi hình cao, nhan đề do chính tác giả đặt tên đã bao quát toàn bộ nội dung của đoạn trích. Nhan đề dùng chính thành ngữ của người Việt để nói lên ở đâu có áp bức ở đó có sự đấu tranh, chống cự.

Trước Cách mạng tháng 8 đối tượng nghèo đói, khổ cực nhiều nhất là người nông dân, đối tượng bị áp bức và bóc lột cũng là người nông dân. Họ là những con người hiền lành chất phác,lương thiện chăm chỉ làm lụng nhưng nếu một ngày nào đó bị áp bức quá mức đẩy đến bờ vực giữa sự sống và cái chết họ sẽ vùng dậy, đánh bại mọi thế lực áp bức.

Chị Dậu khi bị đàn áp đã vùng lên đánh lại cái lệ cùng với người nhà lí trưởng một cách quyết liệt, mạnh mẽ, “Con giun xéo lắm cũng quằn” con người khi bị đẩy đến cùng cực sẽ phản kháng, đây cũng là sức mạnh tiềm tàng của những người nông dân.

Lời giải 2

“Tức nước vỡ bờ” chỉ một nhan đề thôi cũng đủ giúp người đọc hình dung được nội dung bên trong đoạn trích. Chị Dậu đại diện cho người nông dân hiền lành, chăm chỉ làm ăn, đây là đối tượng bị áp bức trong thời gian trước CMT8. Lí trưởng và tay sai đại diện cho những kẻ áp bức, đẩy kẻ khác vào cái chết.

Khi bị đánh đập, bóc lột một cách thậm tệ con người sẽ vùng dậy đấu tranh để đòi lại sự công bằng. Ở đâu có bất công ở đó sẽ có sự đấu tranh, đây chính là quy luật mãi không thể thay đổi. Chị Dậu cũng thể hiện được sức mạnh tiềm tàng của những người nông dân xưa.

Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” nổi bật hình ảnh phản kháng đầy mạnh mẽ của chị Dậu với các thế lực thống trị, đây cũng là đoạn văn nổi bật nhất trong tác phẩm Tắt đèn.

Tóm tắt văn bản Tức nước vỡ bờ

Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” được trích từ tác phẩm “Tắt đèn” đã kể lại chuyện anh Dậu sau khi bị ngất xỉu sân đình, bọn tay sai sợ bị vạ lây nên đem anh Dậu trả về gia đình trong tình trạng thừa sống thiếu chết. Chị Dậu vô cùng đau đớn với tính mạng của chồng lúc bấy giờ.

Khi anh Dậu còn chưa kịp ăn miếng cháo thì tên cai lệ và người nhà lí trưởng xông vào đòi bắt trói. Thái độ của bọn chúng chửi bới, mỉa mai rất hung hãn . Đối phó với tình huống trên chị Dậu đi từ nhún nhường, van xin đến phản kháng mãnh liệt. Ban đầu chị run run van xin, nài nỉ, chị hạ mình để bảo vệ chồng. Bọn tay sai vẫn không động lòng trước những lời van xin của chị Dậu. Sự ức hiếp của bọn chúng đã làm trỗi dậy sự phản kháng mãnh liệt của chị Dậu. Chị xám mặt lại và cách xưng hô với hành động cũng thay đổi. Hành động của chị quyết liệt và nhanh như cắt, chị nắm lấy ngay gậy của hắn, túm tóc lẳng cho một cái ngã nhào ra thềm.

Chị Dậu thể hiện hành động quyết liệt vừa biểu hiện tấm lòng thương chồng và sự dũng cảm và tinh thần đấu tranh quyết liệt. Những hành động trên của chị thể hiện qua tiêu đề đoạn trích “tức nước vỡ bờ”. Giá trị của đoạn trích được thể hiện rõ nét qua nhân vật chị Dậu phản kháng quyết liệt khi bị dồn đến đường cùng. Tấm lòng thương yêu chồng con và tinh thần phản kháng trước sự áp bức của các thế lực đã thể hiện rõ ràng qua đoạn trích trên.

Vừa rồi chúng tôi đã hướng dẫn học sinh hiểu ý nghĩa nhan đề Tức nước vỡ bờ và cách tóm tắt văn bản đúng cách. Văn bản Tức nước vỡ bờ nằm trong nội dung sgk ngữ văn lớp 8.

Trong bài viết này Cunghocvui sẽ gửi đến bạn học các cách trình bày ý nghĩa nhan đề tức nước vỡ bờ, ý nghĩa nhan đề sẽ được trình bày đi từ khái quát đến chi tiết. Cùng tìm hiểu ngay thôi!

A. Đề bài: Em hãy nêu ý nghĩa của nhan đề Tức vỡ bờ bằng các cách khác nhau.

1. Khái quát ý nghĩa nhan đề Tức nước vỡ bờ

Ý nghĩa nhan đề khái quát nhất của Tức nước vỡ bờ đó là: Để thoát khỏi sự tối tăm và áp bức thì không còn con đường nào khác là phải đấu tranh để thoát khỏi, để tự giải phóng.

2. Ý nghĩa nhan đề văn bản tức nước vỡ bờ chi tiết 2.1. Mẫu 1

“Tức nước vỡ bờ” là nhan đề được Ngô Tất Tố chính tay đặt tên. Bởi vậy, nhan đề cũng đã thể hiện đầy đủ ý nghĩa của đoạn trích, sử dụng một thành ngữ trong dân gian mang ý nghĩa về đấu tranh để đặt tên của một đoạn trích.

Trước Cách mạng Tháng tám năm 1945, người nông dân lao động Việt Nam vốn hiền lành, tính tình chất phác, luôn nhẫn nhục và đặc biệt chịu thương chịu khó. Nhưng cũng không vì thế mà họ chịu áp bức, nếu bị đẩy đến con đường cùng họ sẽ vùng lên kháng cự, không chút lo sợ mà đánh quật bọn bè lũ áp bức.

Chính hành động vùng lên đánh lại cai lệ và người nhà lý trường của chị Dậu trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” đã phần nào phản ánh được quy luật tất yếu của cuộc sống. Ở đâu có áp bức thì ở đó có đấu tranh, chân lý này đến nay vẫn luôn tồn tại một cách khách quan.

2.2. Mẫu 2

“Tức nước vỡ bờ” mang sức gợi hình cao, đây là nhan đề được chính tay tác giả Ngô Tất Tố đặt tên. Tác giả sử dụng chính thành ngữ của người Việt Nam ta để nói lên một quy luật khách quan là ở đâu có áp bức thì ở đó có chiến tranh, có chống cự.

Đối tượng mà cực khổ nhất, bị áp bức nhiều nhất trước Cách mạng tháng Tám không ai khác là những người nông dân hiền lành, chất phác. Họ nghèo đói, khổ cực vậy mà còn phải chịu thêm sự áp bức, bóc lột của những kẻ cậy quyền cậy thế.

Khi bị dồn vào đường cùng, chính những người nông dân hiền lành, chất phác đó mà tiêu biểu là chị Dậu đã đúng lên đấu tranh, giành lại không chỉ sự sống mà còn là sự tự do của chính mình. Mọi thế lực áp bức dù lớn mạnh như thế nào chăng nữa thì rồi cũng sẽ bị đánh bại.

2.3. Mẫu 3

Nhan đề “Tức nước vỡ bờ” một phần nào đã giúp cho người đọc, bạn học hinh dung ra được nội dung của đoạn trích. Chị Dậu đại diện cho giai cấp nông dân Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám, những còn người nghèo khó, đói khổ luôn chịu những áp bức, bóc lột của bọn bè lũ độc ác mà đại diện là lí trưởng và tay sai.

Chúng đẩy những người nông dân như chị Dậu vào cái chết, chúng đánh đập, bóc lột tàn bạo không thương tiếc. Nhưng chúng không biết rằng “Con giun xéo lắm cùng quằn”, không chỉ chị Dậu mà toàn thể những người nông dân chất phác đó cũng nhau đồng lòng đứng dậy đấu tranh. Cuộc vùng lên đấu tranh này là một quy luật tất yếu của cuộc sống, khi con người đã bị dồn đến đường cùng thì sẽ vùng lên đấu tranh để giành lại những thứ thuộc về mình.

3. Kết lại

Kết lại cho các cách nêu ý nghĩa nhan đề Tức nước vỡ bờ thì ta thấy rằng đoạn trích đã làm nổi bật hình ảnh phản kháng đầy mạnh mẽ của chị Dậu (người đại diện cho giai cấp nông dân Việt Nam trước Cách mạng Tháng Tám) với bọn bè lũ lí trưởng cùng tay tai (đại diện cho thế lực thống trị).

Giá trị tư tưởng và nghệ thuật của tác phẩm Tắt đèn

Đề bài: Nhan đề Khi con tu hú có ý nghĩa gì? Nhan để ấy có phù hợp với nội dung của bải thở hay không? Vì sao? HƯỚNG DẪN – Nhan đề Khi con tu hú là một vế trong câu thơ đầu: Khi con tu hú gọi hầy. Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến, người tù cách mạng (nhân vật trữ tình) cảm thấy phòng giam chật chội, ngột ngạt và khao khát cuộc sống tự do ở bên ngoài. Nhan đề bài thơ gợi mở cảm hứng, cảm xúc chung cho toàn bài thơ. Nhan đề này có giá trị hoán dụ, giá trị liên tưởng cao. Tu hú …

Đề bài: Nhan đề Khi con tu hú có ý nghĩa gì? Nhan để ấy có phù hợp với nội dung của bải thở hay không? Vì sao?

– Nhan đề Khi con tu hú là một vế trong câu thơ đầu: Khi con tu hú gọi hầy. Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến, người tù cách mạng (nhân vật trữ tình) cảm thấy phòng giam chật chội, ngột ngạt và khao khát cuộc sống tự do ở bên ngoài. Nhan đề bài thơ gợi mở cảm hứng, cảm xúc chung cho toàn bài thơ. Nhan đề này có giá trị hoán dụ, giá trị liên tưởng cao. Tu hú là tín hiệu của mùa hè, của sự sống bên ngoài. Nó tác động sâu sắc tới tâm hồn người tù làm cho người tù mang nhiều tâm trạng.

Toàn bài thơ là cảnh thiên nhiên mùa hè mà người tù tưởng tượng ra nhờ sự tác động của tiếng chim tu hú. Bức tranh thiên nhiên mùa hè rộn rã âm thanh, rực rỡ màu sắc, không gian bao la khoáng đạt. Tiếng chim tu hú đã đánh thức tình yêu sự sống của người chiến sĩ. Tình yêu thiết tha cộng với một tâm hồn nhạy cảm đã khiến người tù càng yêu cuộc sống và càng khao khát tự do. Tiếng chim tu hú đánh thức tâm trạng uất ức, ngột ngạt đến bức bối, sự khao khát tự do đến cháy bỏng, muốn thoát khỏi cuộc sống tù đầy của người chiến sĩ.

-Bài thơ mở đầu và kết thúc đều bằng âm thanh tiếng tu hú. Tác giả nhấn mạnh tiếng tu hú đã tác động tới con người. Nó khơi nguồn cảm xúc, khơi dậy tình yêu cuộc sống, thôi thúc, giục giã khát vọng tự do của người chiến sĩ đang bị tù đày.

-Nhan đề Khi con tu hú dã gợi tứ chung cho toàn bài thơ, phù hợp với nội dung cảm xúc được thể hiện của bài thơ.

Giải thích nhan đề tác phẩm Ngữ văn 8 là tài liệu tham khảo hay, giúp các bạn hiểu hơn về ý nghĩa nhan đề một số tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 8 như: Bình Ngô đại cáo, Lão Hạc, Khi con tu hú, Thuế máu, Tức nước vỡ bờ. Hi vọng tài liệu này sẽ giúp các bạn hiểu hơn về tác phẩm, từ đó học tốt môn Ngữ văn 8. I- Nhận biết câu hỏi giải thích nhan đề tác phẩm:

1- Dạng câu hỏi thứ nhất: Tại sao tác giả lại đặt nhan đề như vậy cho tác phẩm của mình?

Giới thiệu tác phẩm cần giải thích

Trình bày xuất xứ, nguồn gốc của nhan đề

Giải nghĩa các từ ngữ cần thiết.

Trình bày, phân tích các lí do tác giả đặt nhan đề cho tác phẩm (trọng tâm)

Đánh giá, nhận xét chung về cách đặt nhan đề tác phẩm .

2- Dạng câu hỏi 2: Nêu ý nghĩa nhan đề tác phẩm.

Giới thiệu nhan đề (tên tác phẩm – tác giả)

Giải nghĩa các từ ngữ cần thiết (nghĩa đen, nghĩa bóng, BB nghệ thuật…)

Trình bày mối liên hệ giữa nhan đề và nội dung, ý nghĩa của tác phẩm

Đáng giá cách đặt nhan đề .

3- Dạng câu hỏi 3: Em có suy nghĩ gì về nhan đề của tác phẩm…?

(Trả lời giống dạng câu hỏi 2)

II- BÀI TẬP ÁP DỤNG

1- Thuế máu

Viết đúng thể loại: Đoạn văn (0.5 điểm)

Giải thích được thuế là gì? (0.5 điểm)

Thuế máu là loại thuế như thế nào?

Tác giả đặt nhan đề như vậy nhằm những mục đích gì?

Gợi ý:

Thuế là nghĩa vụ của công dân đóng góp vào ngân sách nhà nước (chủ yếu là bằng tiền và vật chất. Trong thực tế không có thứ thuế nào gọi là thuế máu.

Thuế máu là một ẩn dụ, là cách nói hình tượng làm ta liên tưởng đến một thứ thuế bằng xương máu, tính mạng con người.

Thuế máu là cách đặt tên của tác giả nhằm p/á mộtthủ đoạn bóc lột tàn nhẫn của chế độ TD ở các nước thuộc địa: biến người dân thành những vật hi sinh trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa. Cách đặt tên thuế máu đã bộc lộ trực tiếp quan điểm phê phán, tố cáo của t.g trước thực trạng đó đồng thời gợi cho ta thấy những hình ảnh đau thương của những con người thuộc địa nghèo khổ đã bị lợi dụng để phục vụ cho chiến tranh phi nghĩ, gợi căm thù đối với chủ nghĩa thực dân Pháp tàn bạo dã man.

Nhan đề có tác dụng phản ánh sự cai trị tàn ác, vô nhân đạo của chính quyền thực dân đối với người dân thuộc địa.

2- Tức nước vỡ bờ

Giải nghĩa câu thành ngữ “Tức nước vỡ bờ”:

“Tức nước” có nghĩa là nước rất đầy, như muốn trào ra. “Bờ” là nơi giới hạn của các con sông hay kênh đào. Hiện tượng “tức nước vỡ bờ” chỉ xảy ra khi nước quá lớn và sức nước quá mạnh và bờ không thể giữ được nên vỡ nước tuôn trào ra.

Nói theo nghĩa bóng là: Mỗi con người đều có mức giới hạn chịu đựng cả, vì vậy việc gì trong mức giới hạn thì người ta sẽ nhịn cho qua. Nhưng nếu chuyện xảy ra quá mức giới hạn cho phép của sức chịu đựng thì người ta sẽ phản kháng lại vô cùng mãnh liệt như chính sức mạnh dữ dội của nước làm cho vỡ bờ. Cũng như dân gian đã có câu: “Con giun xéo lắm cũng quằn”. Đó là quy luật tất yếu trong cuộc sống.

Đoạn trích trong tác phẩm “Tắt đèn” đã lấy câu thành ngữ “Tức nước vỡ bờ” chính là muốn người đọc hình dung được tình thế của chị Dậu. Chị đã chạy vạy hết sức để có tiền nộp sưu, đến nỗi phải bán cả đứa con gái yêu quý mà vẫn không ddue tiền nộp sưu cho chồng. Khi bọn cai lệ đến, chị đã hết mực lạy lục van xin vậy mà chúng vẫn không chịu tha cho anh Dậu đang ốm yếu, nhất quyết bắt anh ra đình tra tấn. Như vậy chị đã bị dồn ép đến bước đường cùng, không còn chịu đựng được nữa, chị đã vùng lên chống lại bọn cai lệ để bảo vệ chồng mình.

Nhan đề cũng giúp người đọc hình dung tình thế xã hội Việt Nam trước CM tháng 8 – đặc biệt là người nông dân – bị bần cùng hóa đến kiệt quệ, chỉ chờ cơ hội là vùng lên chống lại áp bức cường quyền. Gợi sự đồng cảm của người đọc với thân phận người nông dân đồng thời gợi sự căm phẫn đối với ách thống trị của chế độ thực dân – phong kiến.

3- Lão Hạc

Là nhân vật chính trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao.

Nam cao đã lấy tên nhân vật chính đặt tên cho tác phẩm. Nội dung chính của tác phẩm xoay quanh số phận nghèo khổ của lão Hạc…. (Tóm tắt)

Nhan đề đã phần nào gợi sự đồng cảm của người đọc với thân phận người nông dân đồng thời gợi sự căm phẫn đối với ách thống trị của chế độ thực dân – phong kiến.

4- Khi con tú hú

Tên bài thơ chỉ là vế phụ của 1 câu (trạng ngữ chỉ thời gian): Khi con tu hú gọi bầy- là khi mùa hè đến, người tù CM càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội, càng thèm khát cháy bỏng c.sống tự do tưng bừng ở bên ngoài.

Tiêu đề có sức gợi hình, gợi cảm cao.

5- Ý nghĩa nhan đề tác phẩm “Bình Ngô đại cáo” của Nguyễn Trãi.

“Bình Ngô đại cáo” là một tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Trãi. Trong lịch sử đã ghi rõ, sau một thời gian cầm cự để xây dựng lực lượng (1418-1423), nghĩa quân Lam Sơn đã chuyển sang thời kì phản công. Đến mùa đông 1427, sau khi đập tan mười lăm vạn quân tiếp viện của giặc Minh, nước ta hoàn toàn được giải phóng. Đầu năm 1428, Lê Lợi lên ngôi hoàng đế lấy hiệu là Thuận Thiên (thuận ý trời) và Nguyễn Trãi thừa lệnh soạn bài cáo và được công bố ngày 17 tháng chạp năm Đinh Mùi để cho toàn dân biết cuộc kháng chiến chống giặc Minh đã thắng lợi rực rỡ, đất nước ta chuyển sang một giai đoạn xây dựng hòa bình. Như vậy, bài cáo được ra đời trong lúc toàn quân, toàn dân đang hân hoan chào đón chiến thắng sau 10 năm chiến đấu gian khổ, anh dũng.

“Bình” nghĩa là bằng, dẹp yên. “Ngô” được hiểu theo hai nghĩa: vừa là để chỉ Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương dấy binh ở đất Giang Tô lúc đầu xưng là Ngô Quốc Công cũng vừa là để chỉ đời Ngô thời Tam Quốc, phương Bắc sang cai trị nước ta tàn ác, từ đó nhân dân hay gọi Ngô với ý khinh ghét, ám chỉ lũ giặc tàn ác. Hai chữ “Bình Ngô” nói về sự nghiệp dẹp minh của nghĩa quân Lam Sơn nhưng cách viết “Bình Ngô” mà không phải là “Bình Minh” cho thấy tư thế chiến thắng, tâm thế kiêu hãnh của dân tộc trước kẻ thù.

Cáo là thể văn nghị luận có từ thời cổ ở Trung Quốc, thường được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trình bày một chủ trương, một sự nghiệp, tuyên ngôn một sự kiện để mọi người cùng biết. Trong thể cáo có loại văn cáo thường ngày như chiếu sách của vua truyền xuống, có loại văn đại cáo mang ý nghĩa một sự kiện trọng đại mang tính chất quốc gia. Cáo có thể được viết bằng văn xuôi hay văn vần nhưng phần nhiều được viết bằng văn biền ngẫu. Cũng như hịch, cáo là thể văn hùng biện do đó lời lẽ đanh thép, lí luận sắc bén, kết cấu chặt chẽ mạch lạc.

Theo khái niệm trên, “Bình Ngô đại cáo” thuộc loại văn đại cáo viết theo lối văn biền ngẫu có vận dụng thể tứ lục, hình tượng nghệ thuật sinh động gợi cảm. Mục đích là công bố rộng khắp cho mọi người biết về việc dẹp yên giặc Ngô, khẳng định chủ quyền của dân tộc và tương lai của đất nước. Bởi vậy, nó được coi là một bản tuyên ngôn độc lập.

“Bình Ngô đại cáo” là một văn kiện có giá trị chính trị – lịch sử – văn chương. Về chính trị, đây là bản tuyên ngôn độc lập lần thứ 2 trong lịch sử (trước đó là Nam Quốc Sơn Hà – Lý Thường Kiệt). Về lịch sử, bài cáo đã đánh dấu một cột mốc lịch sử trọng đại, chấm dứt 10 năm đô hộ của giặc Minh, tiếp nối chủ quyền độc lập dân tộc. Về văn chương, đây là một áng văn chính luận kiệt xuất, bản thiên cổ hùng văn.

Như vậy, với nhan đề là “Bình Ngô đại cáo” Nguyễn Trãi đã cho người đọc hình dung được hoàn cảnh ra đời và ý nghĩa văn bản: đây là lời tuyên cáo rộng rãi của Lê Lợi đến toàn dân về sự nghiệp dẹp Minh.